หัวผักกาดยักษ์

ตอลสตอย เป็นสกุลใหญ่ในรัสเซีย มีบุคคลที่มีชื่อเสียงหลายคน อาทิ ลีโอ ตอลสตอย นักเขียนรางวัลโนเบล เจ้าของผลงาน "สงครามและสันติภาพ" มหากาพย์ ที่ชาวรัสเซียภาคภูมิใจ รวมทั้ง อเลกเซ ตอลสตอย (เป็นบุตรของเคานท์ท่านหนึ่ง) ผู้เล่าเรื่องหัวผักกาดยักษ์ ที่ต่อมากลายเป็นหนังสือภาพสำหรับเด็กที่มีชื่อเสียงเรื่องหนึ่งของโลก ซึ่งออกจะน่าแปลกอยู่สักหน่อย เพราะเขาเป็นนักเขียนนวนิยายอิงประวัติศาสตร์ นิยายวิทยาศาสตร์ (คนแรกๆของสหภาพโซเวียต) และเป็นนักเขียนบทละครที่ประสบความสำเร็จมาก กระทั่งได้รับรางวัลเลนินถึง ๓ ครั้ง นอกเหนือจากการเป็นคอมมิวนิสต์ตัวยง แต่คราวเกิดการปฏิวัติรัสเซียไปสู่สหภาพโซเวียต เขากลับคัดค้านหัวชนฝา ก่อนจะอพยพไปอยู่ประเทศฝรั่งเศษหลายปี หลังจากนั้นกลับไปเป็นบรรณาธิการหนังสือพิมพ์ที่เป็นปากเสียงให้รัฐบาลเยอรมันตะวันออก นอกจากนั้นเขาไม่ได้มีทีท่าว่าจะมีความเกี่ยวข้องอันใดกับกิจกรรมของเด็กๆ แต่ที่สุดเขาก็เริ่มแต่งเรื่องสำหรับเด็ก (เข้าใจว่าเป็นเพราะแรงกระตุ้นจากลูก) แม้จะมีจำนวนไม่มากนักแต่ก็ประสบความสำเร็จเป็นที่ยอมรับและแพร่หลายไปทั่วโลก  โดยเฉพาะหัวผักกาดยักษ์ ที่ได้รับการตีพิมพ์และวาดภาพประกอบโดยศิลปินหลายคน หลายฉบับ รวมทั้งคุณยาย Helen Oxenbury ผู้ประพันธ์หนังสือภาพสำหรับเด็กเล็กระดับคลาสสิคชาวอังกฤษ

หัวผักกาดยักษ์ ฉบับที่พิมพ์โดยสำนักพิมพ์แพรวเพื่อนเด็ก วาดภาพโดยศิลปินชาวญี่ปุ่น พิมพ์ครั้งแรกในพ.ศ ๒๕๐๕ และยังพิมพ์ต่อเนื่องในประเทศญี่ปุ่นมาจนถึงปัจจุบันกว่า ๓๐๐ ครั้งแล้ว (ข้อมูล พ.ศ ๒๕๕๐)  เป็นข้อพิสูจน์ถึงความเป็นอมตะและพลังการตีความของศิลปินได้อย่างชัดเจน รามทั้งความทุ่มเทและคุณค่าที่ให้ต่อหนังสือภาพสำหรับเด็กอย่างสูงยิ่ง

ชูเรียว ซาโต้ เข้าไปใช้ชีวิต ศึกษาชาวรัสเซียเป็นเวลานับปี เพียงเพื่อจะถ่ายทอดเรื่องราวในบริบทของชุมชนต้นกำเนิดนิทานเรื่องหนึ่ง ตัวละครในหนังสือจึงเป็นภาพชาวรัสเซีย วาดภาพอย่างรัสเซีย แม้จะตัดทอนตัวละครบางตัวออกไปเพื่อเก็บเรื่องให้กระชับก็ตาม (เรื่องเดิมมีนกโรบิน เป็ดและสัตว์อื่นๆรวมอยู่ด้วย)

หัวผักกาดยักษ์ฉบับของชาวญี่ปุ่น จึงมีความเป็นรัสเซียมากที่สุด มากกว่าของฝรั่งใกล้บ้านที่รู้จักชาวรัสเซียดีกว่าชาวพระอาทิตย์อุทัยมากนัก อันแสดงถึงความใจกว้างและการให้เกียรติอย่างสูงต่อประเทศต้นกำเนิดของเรื่องราวและให้เกียรติต่อผู้ประพันธ์

ในด้านองค์ประกอบของหนังสือนั้นเราอาจพูดได้ว่าหัวผักกาดยักษ์ เป็นหนังสือภาพที่มีพลังของการเล่าเรื่องมากที่สุดเล่มหนึ่ง ด้วยความกระชับของเรื่องราว เข้าประเด็นทันทีที่เปิดหน้าหนังสือขึ้นมา ภาพประกอบเต็มไปด้วยพลังและมีองค์ประกอบเท่าที่จำเป็นจริงๆเท่านั้น หนังสือจึงดูสะอาด ภาพชัดเจน เด็กๆรู้สึกถึงอารมณ์ของตัวละครที่พยายามดึง เหนื่อย ครุ่นคิดและพูดคุย ทุกขณะตั้งแต่ต้นจนจบ นอกจากนั้น หัวผักกาดยักษ์ยังเป็นตัวอย่างที่ดีของการทำหนังสือเคลื่อนไหวที่เด็กๆสามารถเล่นสนุกกับหนังสือได้อย่างเต็มที่ เป็นหนังสือดึงความสนใจ และแก้ง่วงเวลาเด็กๆเบื่อได้เป็นอย่างดี