เจ้าหญิงน้อย

“ถ้าฉันจะเป็นเจ้า หญิงนุ่งผ้าขี้ริ้วขาด ๆ ฉันก็ยังคงเป็นเจ้าหญิง การเป็นเจ้าหญิงเพราะมีเสื้อผ้าสวยงามสวมใส่เป็นเรื่องง่าย แต่การเป็นเจ้าหญิงอยู่ตลอดเวลาโดยไม่มีใครรู้เป็นชัยชนะที่ยิ่งใหญ่กว่า”

วัยเด็กน่าจะเป็นวัยที่เราพูดคำว่า ‘สมมติ’ กันมากที่สุด สมมติว่าเตียงเป็นสนามรบ สมมติว่าใบไม้เป็นธนบัตร สมมติให้พี่เป็นครู น้องเป็นนักเรียน สมมติว่าเป็น ... เจ้าหญิง

“ซาร่า” ก็เป็นเด็กหญิงคนหนึ่งที่ชื่นชอบการเล่น ‘สมมติ’ เป็นชีวิตจิตใจ เมื่อครั้งที่คุณพ่อเธอยังอยู่ ซาร่ามีข้าวของเครื่องใช้ดี ๆ เกินกว่าเพื่อนคนอื่น มีตุ๊กตาแสนน่ารักที่เธอสมมติว่ามันมีชีวิต มีชุดสวยราคาแพงที่ใส่แล้วเหมือนเจ้าหญิงองค์น้อยอย่างที่เธอและเพื่อนสมมติ ขึ้นมา

แต่การเป็นเจ้าหญิงรวยทรัพย์สมบัติของซาร่าต้องจบลง เมื่อคุณพ่อของเธอเสียชีวิต และหมดสิ้นซึ่งสมบัติทุกอย่าง ครูใหญ่เปลี่ยนท่าทีจากที่เคยปรนนิบัติซาร่าเยี่ยงเจ้าหญิงกลับลดชั้นให้เธอ ไปเป็นเด็กรับใช้ นอนในห้องใต้หลังคาสกปรกและคับแคบ องค์หญิงแสนงามตัวน้อยกลายเป็นเด็กรับใช้ผอมโทรม

แต่จิตใจของซาร่าแข็งแกร่งกว่าที่ผู้ใหญ่หลายคนคิด เธอปลอบประโลมตัวเองในเวลาแสนเลวร้ายด้วยการ ‘สมมติว่าตัวเองเป็นเจ้าหญิง’ ต่อไป แต่คราวนี้เจ้าหญิงในความหมายของเธอ กลับไม่ใช่เจ้าหญิงที่สวยงาม ร่ำรวยเหมือนก่อน แต่เป็นเจ้าหญิงที่เกิดมาจากความดีข้างในใจ

หากวัดจากเวลา วรรณกรรมเยาวชนของฟรานเซส ฮอดจ์สัน เบอร์เน็ตต์ อาจเรียกได้ว่าเป็นวรรณกรรม ‘เก่าแก่’ ของโลก แต่ถ้าดูจากเนื้อหาแล้วกลับมีความร่วมสมัยอยู่มาก เพราะไม่ว่าเด็กยุคไหนได้อ่านเขาก็จะไม่รู้สึกว่ามัน ‘เชย’ นอกจากนี้ประเด็นเรื่อง ‘ความดีกับปาฏิหาริย์’ ที่มักปรากฏในหนังสือของเบอร์เน็ตต์ก็เป็นเรื่องสากล ที่มนุษย์มักหวังให้ปาฏิหาริย์ดี ๆ เกิดขึ้นกับตัวสักครั้ง และวรรณกรรมของเบอร์เน็ตต์นี่เองที่บอกเราว่า ปาฏิหาริย์มีอยู่จริงเสมอ แต่มันจะเกิดขึ้นกับคนที่เชื่อมั่นในความดี และทำดีอย่างสุดกำลังเท่านั้น