อ่านหนังสือให้ลูกฟัง
การเรียนรู้เกิดขึ้นได้ทุกสถานที่ ทุกเวลา ไม่ใช่เฉพาะในโรงเรียน คนเราสามารถเรียนรู้ได้ทุกหนแห่ง การเรียนรู้เกิดขึ้นนับแต่วินาทีแรกที่เกิดปฏิสนธิ หรืออาจจะเกิดการเรียนรู้ตั้งแต่อยู่ในครรภ์มารดาแล้วก็ได้ และนี่เองที่ภาษาเข้ามามีบทบาทเกี่ยวข้อง การเรียนรู้ในเรื่องภาษาเขียนนั้น เราใช้ชีวิตอยู่ในสภาพแวดล้อมท่ีมีแต่ภาษาเขียนอยู่ทุกหนทุกแห่ง ผู้ใหญ่จำเป็นต้องสื่อความหมายกันด้วยภาษาเขียน เด็กก็เช่นเดียวกัน การอ่านหนังสือให้เด็กฟังนั้นเป็นสิ่งที่จำเป็นในการพัฒนาภาษาเขียนให้เด็ก
พ่อแม่หรือผู้ปกครองที่ดีควรอ่านหนังสือให้ลูกฟังทุกวัน ในขณะที่อ่านหนังสือควรจะชี้นิ้วตามตัวอักษรประกอบไปด้วยอย่างเช่นภาษาฮิบรูนั้นอ่านจากขวาไปซ้าย หรือแม่ชาวจีนอ่านและชี้นิ้วให้ลูกเห็น ลูกจะเรียนรู้ว่าภาษาจีนนั้นอ่านจากซ้ายไปขวา เป็นต้น การอ่านหนังสือให้ลูกฟังและชี้นิ้วตามไปด้วยนั้น ภายในเวลาไม่กี่เดือน เด็กจะเรียนรู้กฎเกณฑ์เบื้องต้นของภาษานั้นๆ ในระหว่างการอ่านหนังสือให้ลูกฟังนั้น หากมีอะไรมาคั่นจังหวะการอ่าน ก็ให้คิดดังๆส่งเสียงให้เด็กได้ยิน เช่น เมื่อมีเสียงกริ่งโทรศัพท์ดังขึ้น ก็อาจพูดว่า “เดี๋ยวเราต้องหยุดไว้ก่อนนะคะ ให้แม่ไปรับโทรศัพท์ก่อนนะ เราอ่านมาถึงหน้า ๓ แล้วนะ” พร้อมกับชี้นิ้วไปที่ตัวเลขหน้า หรืออ่านมาถึงคำว่าอะไรก็ตาม ให้ชี้นิ้วตามไปด้วย แล้วบอกว่า “ให้ช่วยจำหน่อยนะว่าถึงหน้า ๓ แล้ว”
ทุกครั้งในระหว่างการอ่านควรพูดคุยกับเด็กตลอดเวลา ค่อยๆอธิบายถึงกฎเกณฑ์ทางภาษาอย่างง่ายๆ ในระหว่างการอ่านอาจจะหยุดแล้วพูดคุยถึงเรื่องที่ได้อ่านให้ฟัง เช่นเมื่ออ่านถึงเรื่องดอกไม้ ก็ถามว่า “ลูกชอบดอกนี้รึเปล่า นี่เป็นดอกกุหลาบนะ...ที่สวนหน้าบ้านเรามีไหม...หนูเคยเห็นไหม”เพื่อให้ เด็กได้เรียนรู้ว่า สิ่งที่เราอ่านให้ฟังนั้นมีความสัมพันธ์กับสิ่งต่างๆรอบตัวเด็กด้วยเช่นกัน
เรื่องที่อ่านให้ฟังเป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับชีวิตของเขาให้เชื่อมโยง เรื่องที่อ่านกับประสบการณ์เด็กตลอดเวลา เพื่อให้เห็นประโยชน์และความเกี่ยวพันของภาษาเขียนกับชีวิตเด็ก หนังสือไม่ควรจะอยู่ในตู้หรือบนชั้นตลอดไป ควรมีอยู่ทุกหนแห่งในบ้าน บนพื้น ในครัว บนเตียงนอน ให้หนังสือเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต ของเกมที่เด็กๆเล่น ให้เขาสามารถหยิบหนังสือได้ตลอดเวลาและในทุกที่
หนังสือสำหรับเด็กเล็กนั้น แม้ว่าจะพิมพ์ด้วยกระดาษหนาๆไม่กี่หน้า มีแต่รูปภาพ แต่ก็จำเป็นที่จะต้องให้เด็กได้จับต้องสัมผัสบ่อยๆ เราต้องให้เด็กคุ้นเคยกับหนังสือ รูปภาพ ตัวอักษร ตัวหนังสือ แม้เขาจะยังอ่านไม่ได้ก็ตาม ให้เขาได้เป็นเจ้าของหนังสือ ให้หนังสือเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตเขาให้เรียนรู้ที่จะจับ ทำให้เขาคุ้นเคยกับสิ่งต่างๆที่ตัวหนังสือเขียนเพราะเด็กจะต้องอยู่ในโลกของตัวหนังสือหรือภาษาเขียนตลอดไป
การอ่านหนังสือให้เด็กฟังทุกขณะที่ทำได้ แล้วเชื่อมโยงเรื่องราวที่อ่านให้สัมพันธ์กับเรื่องใกล้ตัวเด็กจะช่วยเรียน รู้ภาษาั้นมีความหมายหรือมีชีวิตสำหรับเด็ก ไม่ใช่เป็นเพียงตัวหนังสือที่เกี่ยวข้องอะไรกับชีวิตของเขาเลย ให้ทุกตัวอักษรที่เขาเห็นมีความหมาย เช่น ชื่อของพ่อเหมือนกับตัวหนังสือที่เห็นในหนังสือพิมพ์ การเห็นพ่อแม่อ่านหนังสือหรือเขียนหนังสือบ่อยๆเป็นเรื่องจำเป็น เพราะเด็กก็อยากทำเช่นนั้นเหมือนกัน การเลียนแบบเป็นวิธีการเรียนรู้อย่างหนึ่ง ถ้าเรายอมให้ลูกเล่นเป็นหมอเป็นพยาบาล เป็นพ่อค้าแม่ค้าได้ แล้วทำไมเราจะไม่ส่งเสริมให้ลูกเล่นเป็นคนที่อ่านหนังสือ เขียนหนังสือได้ล่ะ
เมื่อเปิดกล่องขนมก็สามารถอ่านให้ลูกฟังดังๆว่าชื่อขนมอะไร มีรสชาติอย่างไร ทำมาจากอะไร น้ำหนักเท่าไหร่ จำนวนเท่าไหร่...ให้เด็กได้รู้ว่าเราได้ข้อมูลต่างๆมาจากการอ่านหนังสือ ซึ่งเป็นตัวอย่างที่ดีสำหรับเขาที่จะเรียนรู้การใช้ภาษาเขียนในการสื่อสาร ให้เขาเข้าใจว่าการอ่านออกเขียนได้เป็นสิ่งที่้มีความสำคัญ และนี่เป็นวิธีการเลี้ยงดูเด็กให้เป็นอ่านที่ดี เป็นนักเขียนที่เก่ง จากการเรียนรู้การอ่านการเขียนตั้งแต่เด็ก
